Katedra kamere

Suštinski značaj vizuelne komponente za film i televiziju, kao i činjenica da su u Evropi i svetu već postojale studije kamere, doprineli su da se 1970. godine, na tadašnjoj Akademiji za pozorište, film, radio i televiziju, na inicijativu grupe profesora filmskog smera, osnuje Grupa za filmsku kameru. Iste godine održava se prvi prijemni ispit i školske 1970/1971. godine počinje da studira prva generacija budućih filmskih snimatelja. Osnivač Grupe za filmsku kameru bio je Vladeta Lukić (1910-1978), pre II svetskog rata filmski amater, diplomirani pravnik, a od oslobođenja istaknuti snimatelj više od 40 kratkometražnih filmova kao i većeg broja igranih filmova.

 

 

Za proteklih 48 godine postojanja Katedre kamere, diplomiralo je preko 250 studenata iz svih krajeva bivše Jugoslavije. Oni predstavljaju najznačajnije stvaraoce filmske slike u svojim sredinama i dobitnici su niza nagrada i priznanja na festivalima u zemlji i inostranstvu. Pored kinematografije, naši nekadašnji studenti su vodeći i nezaobilazni stvaraoci i na mnogobrojnim televizijskim stanicama, kao i u području fotografije. Kreativan rad stvaralaca koji su se školovali na Katedri kamere je najsigurniji oslonac svakog novog projekta na filmu, televiziji, fotografiji i u drugim multimedijskim procesima.

 

Danas na Katedri kamere postoje osnovne i master studije, a za diplomirane studente postoji i mogućnost daljeg školovanja na specijalističkim i doktorskim umetničkim studijama u oblasti dramskih i audio-vizuelnih umetnosti na Fakultetu dramskih umetnosti. Osnovne akademske studije na Katedri kamere traju četiri godine (8 semestara). Za upis na ove studije kandidati polažu ispit za proveru sklonosti i sposobnosti koji se sastoji iz tri eliminatorna dela. Prvi deo predstavlja snimanje fotografija na zadatu temu. Na drugom delu ispita kandidati snimaju filmove na zadatu temu. Treći deo se sastoji iz pismenog testa iz oblasti opšte, likovne i tehničke kulture i usmenog ispita. Po završenim osnovnim studijama student stiče zvanje diplomirani dramski i audio-vizuelni umetnik - snimatelj slike.

 

Predviđeno trajanje master studija je jedna godina (2 semestra). Uslov za upis na ove studije su prethodno završene odgovarajuće umetničke osnovne akademske studije. Kandidati koji ispunjavaju predviđene uslove polažu prijemni ispit koji se sastoji iz pregleda i analize predatih praktičnih radova i projekata koje je kandidat dužan da preda prilikom prijave (igrani film, kratki igrani film, dokumentarni film, TV ostvarenje bilo kog žanra, eksperimentalni film, animirani film). Neophodno je da radovi predstavljaju autorski rad u minimalnom trajanju od 15 minuta. Po pregledu radova komisija u intervjuu sa kandidatom vrši proveru njegovog kreativnog i umetničkog potencijala za nastavak školovanja na master studijama. Po završenim master studijama student stiče zvanje dramski i audio-vizuelni umetnik - master snimatelj slike.

 

 

Na Katedri kamere danas postoje tri glavna predmeta: Filmska slika, Televizijska slika i Fotografska slika. Predmet Filmska slika se predaje na svim godinama osnovnih i master studijama. U okviru ovog predmeta na osnovnim studijama studenti izučavaju istorijski razvoj uređaja za snimanje i reprodukciju pokretnih slika, elemente i vrste filmskih kamera, rukovanje filmskim kamerama, alate i pribor za filmsko snimanje, vizuelno komponovanje filmske slike, vrste i upotrebu scenske tehnike, prirodu svetlosti, vrste i karakteristike svetosnih izvora, filtere, rad u filmskom studiju, osvetljavanje u enterijeru i eksterijeru, stvaranje različitih svetlosnih atmosfera, rad direktora fotografije, elemente stila u pokretnoj slici, filmski prostor, filmsko vreme, stilski kontinuitet, principe oblikovanja filmske slike, perspektivu, specifičnosti stvaranja filmske slike za različite forme i žanrove (igrani film, dokumentarni film, eksperimentalni film, internet sadržaji), pokret filmske kamere, snimateljski postupak u funkciji stila, teme i ideje filmskog dela, upotrebu objektiva i mnoge druge metodske jedinice. Na master studijama u okviru istog predmeta studenti obrađuju metodske jedinice kao što su: direktor fotografije, pozicija autora slike, analiza scenarija direktora fotografije, istraživački rad, vizuelne reference, vizuelne skice, rad sa rediteljem, kreativne i tehničke probe, rad sa scenografom, rad sa kostimografom, specifičnosti rada u različitim žanrovima, stilsko određenje i vizuelni kontinuitet, tumačenje prostora u različitim strukturama, direktor fotografije i postprodukcija slike, filmska slika i dolazeće tehnologije i drugo.

 

Fotografska slika se predaje na svim godinama osnovnih i master studija. Na ovom predmetu na osnovnim studijama izučavaju se nastanak i razvoj fotografije, priroda svetlosti, analogne i digitalne fotografske kamere, tehničke karakteristike i upotreba objektiva, prirodni i veštački svetlosni izvori, eksponometrija i primenjena senzitometrija, klasični fotografski materijali, digitalni senzori, hemijska obrada fotografske slike, digitalna obrada fotografske slike, elementi kompozicije fotografske slike (linija, površina, oblik, tekstura, valer, boja), principi komponovanja fotografske slike (repeticija, gradacija, harmonija, kontrast), karakteristike kompozicije fotografske slike (jedinstvo, ravnoteža, ritam), dokumentarna, likovna i propagandna fotografija, fotografski žanrovi (portret, pejzaž, arhitektura, reportaža, akt, mrtva priroda), osvetljavanje u fotografiji, specifičnosti osvetljavanja ljudskog lica, tela, enterijera, matiranih, sjajnih i kombinovanih površina, subjektivno i objektivno u fotografskoj slici, dvodimenzionalni i trodimenzionalni prostor, percepcija fotografske slike, forma i stil u fotografiji, stilsko jedinstvo, optički rukopis i druge metodske jedinice. Na master studijama u okviru predmeta Fotografska slika između ostalog izučavaju se fotografija kao komunikacioni sistem, prostor i protagonista u fotografiji, generisanje foto-realistične slike, digitalni kompoziti sniljene i generisane slike, teorija informacija u fotografiji, informativna, emotivna i propagandna poruka u fotografiji, formiranje osnovnog i sekundarnog značenja fotografske poruke, nivo ekspresije u fotografiji, idealni fotografski komunikacioni sistem, odnos statične i kinetičke informacije - fotografija i kinematografija, razlike u komponovanju fotografske i kinematografske slike, oblici manipulacije fotografskom i kinematografskom informacijom, budući razvoj fotografske i kinematografske slike sa stanovišta teorije informacija.

 

Predmet Televizijska slika predaje se na prve dve godine osnovnih studija i obrađuje teme specifične za stvaranje televizijske slike - tehničke parametre i osnove korišćenja elektronskih analognih i digitalnih kamera, standarde i pravila televizijskog snimanja, specifičnosti ENG i EFP snimanja, kreiranje slike za različite televizijske žanrove i programe (vesti, igrani, dokumentarni, zabavni, obrazovni program), senzore, optičke sisteme i kvalitativne parametre savremenih elektronskih kamera, digitalnu i analognu sliku, analogno-digitalnu konverziju, kompresiju i kvalitet televizijske slike, nove telekomunikacione medije i uređaje, osvetljavanje u studiju i eksterijeru za potrebe televizije postprodukcija televizijske slike i drugo.

 

 

Predmet Specijalni vizuelni efekti obrađuje vizuelne efekte nastale ispred kamere, u kameri i vizuelne efekte u postprodukciji, front projekciju i rir projekciju, pojmove veličine i zapremine u vizuelnim efektima, odnose mikro i makro elemenata u slici, relativnost veličine i pojam trodimenzionalnosti, osvetljavanje za potrebe kreiranja specijalnih efekata, stroboskopiju, inklinaciju i konkatenaciju, glas pejnting i mejt pejnting, kolor diferens (plavi i zeleni ekran), traveling mejt, multifilm sisteme, kolorne separate i super kontrasne materijale, uređaje za posebna snimanja (Rostrum kamera, Zoptik sistem), posebne tehnike snimanja, efekte u kopiranju, digitalno kompozitovanje slika, kompjuterske programe za kreiranje specijalnih vizuelnih efekata, parametre digitalne slike u softverima za digitalno kompozitovanje i drugo. Predmet Animacija se bavi istorijom pokreta, istorijom animacije, storibordom, vizuelizacijom u animaciji, principima animacije, plošnim tehnikama, animacijom peska, cel animacijom, pin skrinom, prostornim tehnikama u animaciji, piksilacijom. tajm lepsom, stop moušnom, animacijom lutaka, tehnikama kolaža i asemblaža, kompjuterskom animacijom, osnovnim softverima za animaciju, dvodimenzionalnim i trodimenzionalnim tehnikama kompjuterske animacije, rotoskopijom, fleš animacijom, razvojem arhetipskih i stereotipskih likova, problemima produkcije animiranog filma, video igricama, interaktivnom animacijom i drugim temama.

 

Pored navedenih, na Katedri kamere izučavaju se i drugi predmeti značajni za obrazovanje budućih stvaralaca slike: Likovna kultura, Likovni žanrovi, Vizuelni mediji, Tehnologija foto-filmske slike, Tehnologija elektronskih medija, Filmska režija, Filmska montaža, Dokumentarni film, Primenjena muzika, Snimanje i dizajn zvuka, Istorija filma, Istorija umetnosti, Filmska produkcija, Televizijska produkcija, Estetika, Psihologija i drugo.

 

Studenti su nakon završenih studija na Katedri kamere osposobljeni za samostalni autorski rad u najsloženijim i najzahtevnijim oblicima stvaranja slike, kako u primenjenoj, utilitarnoj sferi, tako i u sferi čistog umetničkog vizuelnog stvaralaštva. Područja rada svršenih studenata kamere su u oblastima kinematografije, televizije, fotografije, internet sadržaja, kao i u područjima dizajna svetla za različite namene, postprodukciji kinematografske, televizijske i fotografske slike, stvaranju generisane i kompozitne slike i drugim interdisciplinarnim i višemedijskim oblicima stvaralaštva.

 

 

Na Katedri kamere od osnivanja predavali su profesori: Vladeta Lukić, Branibor Debeljković, Žika Albunović, Milorad Marković, Nevenka Redžić, Predrag Popović, Nikola Majdak, Pavle Vasić, Čedomir Vasić, dr Leposava Vušković, dr Iztok Čadež, dr Dejan Pantelić, dr Srećko Prnjat, Luj Todorović, Vladimir Krasnjuh, Vojislav Opsenica, Veljko Pavlović, Milorad Glušica, Milan Miletin i Dragan Jovanović. Danas Katedru kamere čine: redovni profesori Miladin Čolaković, Vladan Pavić, Aleksandar Kostić, Petar Popović i Ivan Šijak; vanredni profesori Branko Sujić, Nebojša Bašić i Aleksandar Ilić; docent Aleksandar Pavlović; stručni saradnici Milica Drakulić i Luka Trajković.